Κατηγορία: Ιστορία Β΄ Γυμνασίου

Μέρος Δεύτερο

Η μεταβατική εποχή: Οι έριδες για το ζήτημα των εικόνων

α) Ορισμός, πρωτεργάτες και παράγοντες της εικονομαχίας.

Εικονομαχία  ονομάζεται η διαμάχη για τη λατρεία των εικόνων που συγκλόνισε το Βυζάντιο από τις αρχές του 8^ου έως τα μέσα του 9^ου αιώνα.

Εικονομάχοι αυτοκράτορες ήταν ο Λέων Γ’ (714-741) και ο Κωνσταντίνος Ε’ (741-775). Επηρεάστηκαν από τις ανεικονικές αντιλήψεις των ιουδαίων και μουσουλμάνων.

Στην απαγόρευση των εικόνων οδήγησαν λόγοι:

– στρατιωτικοί (ανάγκη αντιμετώπισης των Αράβων)

– εσωτερικοί (περιορισμός δύναμης των μοναχών)

– ιδεολογικοί – θρησκευτικοί (δεισιδαιμονίες-υπερβολές)

β) Φάσεις της εικονομαχίας

α’ φάση: 726-787. Στάδια:

– Απομάκρυνση εικόνας Χριστού από τη Χαλκή Πύλη

– Αυτοκρατορικό διάταγμα  απαγορεύει τη λατρεία των εικόνων (730)

– Τιμωρούνται οι εικονόφιλοι (εξορίες, φυλακίσεις, δημεύσεις περιουσιών).

– Καταστροφή μονών-προπυργίων εικονολατρίας και διώξεις μοναχών.

Β’ φάση: 815-843:

– Μικρότερη σε ένταση

– Αρχίζει με το Λέοντα Ε’ τον Αρμένιο

– Τελειώνει με την οριστική αναστήλωση των εικόνων (Σύνοδος του 843).

γ) Σημασία της ήττας των εικονοκλαστών.

♦ Η ελληνική πνευματική παράδοση που απέδιδε τη θεία μορφή νίκησε τη μουσουλμανική και ιουδαϊκή  ανεικονική παράδοση.

♦ Οι θρησκευτικές διαμάχες τερματίστηκαν

♦ Άρχισε γόνιμη συνεργασία Κράτους-Εκκλησίας

♦ Η Εκκλησία αφοσιώθηκε στο ιεραποστολικό έργο της

♦ Αρχίζει η ακμή των μοναστηριών

♦ Περιορίστηκαν οι υπερβολές στη λατρεία

δ) Συνέπειες της Εικονομαχίας

♦ Ο λαός διχάστηκε

♦ Η Εκκλησία της Ρώμης βρήκε ευκαιρία να στραφεί προς τους Φράγκους ηγεμόνες κι έτσι χάθηκε για το Βυζάντιο

♦ Καταστράφηκαν έργα τέχνης και εικόνες μεγάλης καλλιτεχνικής και ιστορικής αξίας

♦ Περιορίστηκε η ενασχόληση με τα γράμματα

♦ Καταστράφηκαν τα κείμενα των εικονομάχων μετά το 843, έτος αναστύλωσης των εικόνων.

2. Η μεταβατική εποχή: Οι έριδες για το ζήτημα των εικόνων from Kvarnalis75